Sobralia macrantha

Lindley 1836
Podrodzina: Epidendroideae
Plemię: Epidendreae
Podplemię: Sobraliinae

 

Foto: © Allen Black. Wszelkie prawa zastrzeżone.

Sobralia macrantha

Synonim: Sobralia macrantha var. kienastiana Rchb. f. 

Występowanie:

Meksyk i Ameryka Środkowa do Kostaryki. Na całym tym obszarze storczyki te są spotykane w zróżnicowanych siedliskach o różnych mikroklimatach. Rosną w zbutwiałych liściach na wapiennych skałach w lasach, w rozgałęzieniach drzew, w korzeniach paproci przykrytych przez spadające liście i inne leśne szczątki, w piaszczystej glebie wzdłuż brzegów strumieni, w wilgotnej glebie wąwozów i na skalistych ścianach kanionów. W Meksyku rośliny występują w stanach Chiapas, Oaxaca, Puebla i Veracruz. W Gwatemali rosną w departamentach Alta Verapaz, Baja Verapaz, El Progreso, Escuintla, Guatemala, Retalhuleu, San Marcos, Santa Rosa, Solol, Suchitepequez i Zacapa, na wysokościach do 3300 m. W Belize rosną w dystrykcie Cayo na dobrze odwadnianych zboczach, albo na otwartych krawędziach skalnych, na wysokościach 50-1020 m. W Salwadorze spotyka się je na wysokościach 1550-1800 m. W Hondurasie storczyk ten występuje zwykle na karaibskim dziale wodnym, na wysokości 1320-2300 m. W Nikaragui rosną w licznych lokalizacjach na wysokościach 300-1745 m.  Dane klimatyczne dotyczą siedliska na niewielkiej wysokości w Belize.  

Klimat:

Zanotowane skrajne temperatury w różnych siedliskach naturalnych, gdzie rosną te storczyki, wynoszą 34°C i -7°C.
Średnia wilgotność ponad 80% przez cały rok.
Opady od 46 mm w marcu do 335 mm w październiku.
Średnia temperatura (dzień/noc) waha się od 25,4/17,6°C w styczniu do 28,9/22,2°C przez całe lato, ale w siedliskach na dużych wysokościach może być nawet 10 do 15°C niższa.
Okres kwitnienia: Kwitnie przez cały rok, z maksimum od maja do lipca.

 

Informacje o roślinie i kwiatach:

Wielkość i typ rośliny:

Roślina bardzo wysoka (45-210 cm), tworząca kępy, sympodialna, półnaziemna lub naskalna. 

Pseudobulwy/łodyga:

Pseudobulwy mają 45-210 cm długości i 0,6 cm średnicy. Wysmukłe, proste pędy są w górnej części otoczone obejmującymi je podstawami liści, a w dolnej części pozostałościami po starych liściach. Pędy rozrastają się w duże kępy z tego samego systemu korzeniowego.

Liście:

Liście mają 13-30 cm długości i 2,0-7,5 cm szerokości. Liście od wąsko do szeroko-lancetowatych są sztywne, zwieszają się lub rozkładają, są dość oddalone od siebie, ułożone w dwurzędowe, naprzeciwległe rzędy wzdłuż prawie całego pędu. Zwężają się stopniowo, tworząc ostry koniuszek, a ich podstawy obejmują dość ciasno pęd. 

Kwiatostan:

Krótki. Podobny do szyszki kwiatostan wyrasta na szczycie pędu i jest otoczony przez osłonkę najwyższego liścia. Każdy kwiat jest osadzony na zakrzywionej szypułkowatej zalążni, która ma około 2,5 cm długości i jest podtrzymywana przez dużą, podobną do liścia pochewkę. 

Kwiaty:

Kilkanaście. Kwiaty są duże, okazałe, dość mięsiste, pachnące, ale utrzymują się krótko, bo zaledwie 1-2 dni, natomiast otwierają się pojedynczo w ciągu długiego okresu czasu. Są wysoce zmienne co do koloru i wielkości, mają 15-25 cm średnicy, a kolory zmieniają się od różowo-purpurowego do białego, z wieloma odcieniami różu do liliowo różowego i lawendowego. Rurkowata warżka często jest biała na zewnątrz, a środek ma żółty. Podłużne płatki zewnętrzne mają tępe do ostrych zakończenia, 8-10 cm długości i 1,5-2,5 cm szerokości oraz zakrzywiają się przy końcach. Płatek grzbietowy jest wyprostowany, natomiast płatki boczne rozkładają się ukośnie. Podłużne do jajowatych płatki okółka wewnętrznego są szeroko zaokrąglone przy końcach, mają 6,5-9,0 cm długości i 2,3-4,0 cm szerokości w pobliżu końca, brzegi są bardzo pofalowane powyżej środka i skierowane nieco do przodu po obu stronach rurki tworzonej przez dolną część warżki. Warżka jest bardzo duża, a jej dolna część jest zrolowana do góry, tworząc wokół prętosłupa bocznie spłaszczoną rurkę. Zaokrąglona wierzchołkowa działka jest rozpostarta, powyżej środka ma pofalowane brzegi i jest głęboko rozdzielona na dwa płatki głębokim wcięciem w środku wierzchołkowego obrzeżenia. Po rozpostarciu warżka ma 8-11 cm długości i 7 cm szerokości powyżej środka. Prętosłup ma 3,0-3,5 cm długości, jest wysmukły i ma kształt maczugowaty.

Tłumaczenie: Grażyna Siemińska


-----------------  U P R A W A  ----------------

Temperatura:

Roślina o ciepłych lub umiarkowanych wymaganiach temperaturowych.

W lecie średnia temperatura dnia wynosi 21-22°C, nocą 12-13°C, z amplitudą dobową 8-10°C. Duży obszar występowania i wyjątkowo duża rozpiętość wysokości siedlisk naturalnych wskazują, że powyższe temperatury notowane w Tegucigalpa w Hondurasie są prawie średnimi, w jakich te storczyki rosną. Zmienność wysokości siedlisk w samym Hondurasie wskazuje, że rośliny powinny zaadaptować się do temperatur o 3-4°C wyższych niż podane, a warunki siedliska w Belize, że mogą być nawet o 8°C wyższe, a na wyjątkowo dużych wysokościach 3-6°C niższe niż podane. 

Światło:

40000-50000 luksów. Doniesienia z różnych siedlisk podają, że rosną one w pełnym słońcu. Należy jednak zwrócić uwagę na stosunkowo małą liczbę bezchmurnych letnich dni w ich siedliskach na niższych szerokościach geograficznych. Światło powinno być bardzo jasne, i jeśli rośliny kwitną, to znaczy, że jego poziom jest wystarczająco wysoki. Jeśli uprawiamy te rośliny w warunkach nie tak jasnych, poziom światła należy zwiększać stopniowo i takie rośliny mogą wymagać pewnego cieniowania w południe. Cały czas należy zapewniać silny ruch powietrza. 

Podlewanie:

W okresie od późnej wiosny do jesieni opady deszczu są obfite. Następnie ich ilość spada dość gwałtownie, przechodząc w porę suchą, która trwa 3-4 miesiące, aż do początku wiosny. Rośliny należy podlewać obficie w okresie intensywnego wzrostu, lecz należy zapewnić doskonały drenaż, aby podłoże wokół korzeni nigdy nie było rozłożone ani rozmokłe. Gdy późną jesienią nowe przyrosty osiągną dojrzałość, ilość wody należy zmniejszyć. 

Nawożenie:

Rośliny należy nawozić co tydzień 1/4-1/2 zalecanej dawki nawozu dla storczyków. Nawóz o dużej zawartości azotu jest korzystny w okresie od wiosny do połowy lata, a nawóz bogatszy w fosfor powinien być stosowany późnym latem i jesienią. 

Podłoże:

Rośliny uprawia się zwykle w pojemnikach o dobrym drenażu, wypełnionych różnymi mieszankami. Należy używać bardzo dużych pojemników, ponieważ większość gatunków z rodzaju Sobralia źle znosi manipulacje przy korzeniach i często potrzeba nawet ponad 2 lat, aby roślina wróciła do dobrej kondycji. Niektórzy hodowcy podają jednak, że rośliny wydają się lepiej kwitnąć, jeżeli ich korzenie ciasno wypełniają małe doniczki. Wiard (1987) zasugerował stosowanie luźnej mieszanki z humusu i zbutwiałych liści, bez przesadzania rośliny z pojemnika przez kilka lat - tylko dodając co roku na wierzch trochę świeżej mieszanki. Hawkes (1965) podaje, że choć niektóre gatunki z rodzaju Sobralia w naturze rosną epifitycznie, to w uprawie "powinny być traktowane jak połowicznie naziemne i sadzone do podłoża zalecanego dla cymbidiów. Niezwykle ważny jest doskonały drenaż, ponieważ te storczyki są wyjątkowo nietolerancyjne wobec zleżałego lub skwaśniałego podłoża w obrębie korzeni; co najmniej jedna trzecia doniczki powinna być wypełniona skorupami doniczek lub kawałkami cegieł." Niektórzy sugerują mieszankę złożoną z 6 części kory jodłowej, 1 części perlitu lub pumeksu, 1 części grubego torfu i 1 części węgla drzewnego. Inni zalecają mieszankę równych części włóknistej gliny, pociętych włókien paproci drzewiastej, pociętego mchu torfowca i białego piasku, z ewentualnym niewielkim dodatkiem kory i węgla drzewnego. Przesadzać należy, gdy jest to konieczne i to tylko wtedy, gdy pojawiają się nowe korzenie, które umożliwiają roślinie powrót do normalnego stanu w jak najkrótszym czasie. 

Wilgotność powietrza:

75-80% latem i jesienią, spadając do 65% późną zimą i na początku wiosny. 

Okres spoczynku:

Zimą średnie temperatury dnia wynoszą 19-21°C, a nocy 9-10°C, z amplitudą dobową 9-11°C. Różnorodność wysokości siedlisk naturalnych sugeruje, że rośliny powinny adaptować się do szerokiego zakresu temperatur. W siedlisku naturalnym opady w zimie są niższe, a w niektórych miejscach nawet bardzo niskie, zwłaszcza w lokalizacjach na dużych wysokościach, gdzie jest chłodniej. Wilgoci często dostarcza gęsta rosa i mgły występujące pod koniec nocy, a więc siedlisko nigdy nie pozostaje wyjątkowo suche. Uprawiane rośliny potrzebują znacznie mniej wody w okresie zimowym i powinny nieco przesychać pomiędzy podlewaniami. Rośliny uprawiane w niskich temperaturach muszą bardziej przesychać pomiędzy podlewaniami niż te uprawiane w warunkach cieplejszych. Rośliny te nie powinny jednak nigdy być zasuszane. Hawkes (1965) podaje: "... gdy nowe ulistnione pędy osiągną dojrzałość, należy nieco obniżyć ilość wody przez miesiąc lub dłużej, aby dać roślinom krótki okres odpoczynku." Wiard (1987) podaje, że te rośliny powinny być "... trzymane mokro przez większość roku." Nawożenie należy zredukować lub wyeliminować aż do momentu pojawienia się nowych przyrostów i rozpoczęcia obfitszego podlewania na wiosnę.